نگارگری ایرانی
نگارگری یا مینیاتور، هنر ایرانی اصیل که رابطه عمیق با فرهنگ و باورهای مردم ایران زمین دارد، پیوندی میان تفکر و احساس است که باید عمیقا آن را درک کرد تا به شگفتیهایش پی برد. الگوهای مینیاتور نمایانگر باورها، جهانبینی و سبک زندگی به روشی تصویری است که با تاثیر هنر اسلامی شخصیت جدیدی پیدا کرده است. هنر نگارگری از مفاهیمی مانند تعالی روح، رسیدن به عالم معنا، هنر قدسی (1) و دیگر مفاهیم مشابه نشات گرفته است که در آن علاوه بر صورتهای ظاهری و مادی باید عالم معنوی و روحانی پنهان در پشت آن را نیز درک کرد. در این هنر عالمی برتر از عالم مادی زمین در ذهن هنرمند نقش میبندد؛ در نگارگری اسلامی، نگارگر آنچه را که در پرده خیال دیده به تصویر میکشد و در این راه با چنگ انداختن به ریسمان الهی و بهرهگیری از تعالیم اسلامی اثری ایرانی-اسلامی خلق میکند.
نگار در ادبیات عرفانی و عاشقانه معانی متفاوت و زیادی دارد و در هنر نگارگری، خداوند، نگار حقیقی است، همه نگاهها به اوست و او نیز در صورتهای مختلف به جلوهگری می پردازد. با این تعریف، نگارگر، تصویرکننده جلوه حق است و گاهی به مقامی میرسد که از حق چهرهگشایی میکند. نگارگر مفاهیم درونی و عمیق و آنچه در ظاهر و باطن طبیعت است را در اندازه کوچکتر و در قالب شکل، رنگ و فضا با ذهن خلاق خود به معرض نمایش میگذارد. نگارگری مفهوم عام دارد و شامل روشها و سبکهای گوناگون نقاشی ایرانی چه در کتاب و نسخههای خطی (تذهیب، تشعیر، حاشیه سازی، جدولکشی، گل و مرغ) و چه بر دیوار بناها است. نگارگری، تذهیب، تشعیر و نقش و رنگشان احتیاج به هیچ نوع تفسیر و ترجمهای ندارند؛ آنها را به سادگی میتوان درک کرد.
نگارگری چیست؟
به هنر تصویرگری ظریفی که ویژگیهای تزیینی دارد و از دیرباز در شرق نزدیک رواج داشته، هنر نگارگری میگویند. نگارگری ایران هنری است که از گذشته دور تا دوران اسلامی در این سرزمین وجود داشته و معمولا برای تصویرسازی کتب علمی، پزشکی، مذهبی و بخصوص ادبی بهکار میرفته است. نگار (نگاریدن و نگارشتن) در فرهنگها با معانی متعددی چون نقش و نقاشی بهکار رفته است، نگاره، نگارستان و نگارخانه از مشتقات نگارگریاند که هر یک معنی خاص خود را دارند نگارهها در نگارگری مراتب دارند و طلا اوج تجلی رنگها و نقره اوج خفای آنها است.